Aşı

Malumunuz dünyanın abidik yerlerine gidince bazı aşılar olmanız gerekiyor.  Asıl sebep kendinizi korumak tabii ama hastalıklardan korkmayan cengaver bir kimseyseniz dahi bu aşıları yaptırmak lazım.  Yoksa daha sonra gelişmiş ülkelere girmek istediğinizde bu ülkeler sizi aşı karnenizi görmeden almayabiliyorlar.  Misal Brezilya'ya gitmişseniz ve hemen akabinde Avusturalya'ya gitmek isterseniz ama sarı humma aşınızı ispatlayan bir belgeniz yoksa kapıdan giremezsiniz.

Aslında hazırlıklarımı uzun uzun anlatmayı planlamıyordum ama aşı konusunda biraz zorlanınca öğrendiklerimi paylaşmak istedim.  Ben sanıyordum ki kendimi Karaköy'deki Seyahat Sağlığı Merkezi'ne teslim edeceğim, onlar beni delik deşik edip yolculuğa hazırlayacaklar.  Öyle değilmiş.  Şöyleymiş:

Sarı humma: Seyahat Sağlığı Merkezi'nden randevu alıp gidiyorsunuz, yapıveriyorlar.  10 sene koruduğu için tekrar dozu vs gerekmiyor.  Gitmeden 10 gün önce yaptırmak lazım.

Tifo: Sarı humma gibi sevimli bir aşı.  Yine Seyahat Sağlığı Merkezi'nde yapıveriyorlar.

Hepatit A: Her yolculuğa çıkana öneriliyor.  Karaköy Seyahat Sağlığı Merkezi'nden ve Aile Sağlığı Merkezi'nden bana çok önemli değil, boşver dediler.  Ama başka bir Seyahat Sağlığı doktoruna sorduğumda çok kolay bulaştığı için yaptırmamı önerdi.  Yetişkinlerde devlet karşılamıyor, o yüzden eczaneden alıp Aile Sağlığı Merkezi'nde yaptırıyorsunuz.  Toplam 2 doz.  2.si 6 ay ila 2 yıl içinde yapılıyormuş. Aşının koruyucu etkisi ilk dozdan 4 hafta sonra başlıyormuş ve 2. doza kadar kısmi koruma sağlıyormuş. 

Hepatit B: Bu da her yolculuğa çıkana öneriliyor.  Uzun yola çıkacaklar için 7 ay önceden ajandaya yazmak lazım.  Önce bir kan testi yapıyorlar.  Eğer bağışık çıkmazsanız, aşınız yapılıyor. İlk aşıdan sonra birinci ve altıncı aylarda 2 tane de tekrar aşısı var. Ben kan testi yaptırınca bağışık çıktım, bu aşıyı yaptırmama gerek kalmadı.

Difteri + Tetanoz karma aşı: Aile Sağlık Merkezinde yapılıyor. Toplamda (araları en az 1 ay olan) 5 doz aşı yapılması gerekiyormuş.  Ben bugün bu aşının bir dozunu oldum.  5 doz yapmamız lazım bilgisini alınca gitmeme sadece 22 gün kaldığı için panik oldum.  Ahbabımız olan bir Seyahat Sağlığı doktoruna sorduğumda şöyle açıkladı.  Meğer 5 doz aşı gerekliliği hayatında hiç bu aşıyı yaptırmayan insanlar içinmiş.  Halbüse bebekken ve okulda kaç kere aşılandık.  Ancak aşı kayıtları doğru dürüst tutulmadığı için (ne biçim memleket) Sağlık Bakanlığı herkesi hiç aşısız kabul edip 5 doz tavsiyesi veriyormuş.  Ben rahatladım ama siz yine de yola gitmeden önce bir kaç doz yaptırın :)

Polio: Hindistan için gerekiyormuş sanırım ama kulaktan dolma bir bilgi.  2 damla bir şey damlattılar Aile Sağlık Merkezi'nde.  Yetişkinlere böyle yapılıyormuş.

Japon Ensefaliti: Çok nadir koşullarda görülen bir hastalıkmış, dolayısıyla yalnızca Asya'da kırsal kesimde uzun süre kalacak kişilere yapılıyormuş.  3 kere gerek yok teyidi alınca kovalamayı bıraktım.

Sıtma:  Güney Amerika'da bir çok yerde ve Güneydoğu Asya'da gece çıkan sineklerin bulaştırdığı bu pis hastalığın aşısı yok. Seyahat sırasında kullanılan ilaçlarla önlem alınıyor.  Benim gideceğim pek çok yerde görülüyor.  Ama ilaçların yan etkilerinden dolayı o kadar uzun süre almam söz konusu değil.  Bu yüzden yalnızca Amazon'da almamı tavsiye ettiler.  Geri kalan bölgelerde Manitu'ya emanetim.  Genel tavsiyeler aldım: gece yatarken odadaki tüm sineklerden kurtul, %30 konsantrasyonlu sinek kovuculardan al, cibinlikle yat, dişlerini şişeli suyla fırçala, duşta ağzını kapat gibi gibi.  Amazon'da alacağım ilaçların da uğraştıracak bir tarafı olmasa olmazdı.  Temel olarak 2 ilaç türü varmış: Tetradox ve Malaron.  Tetradox'un daha çok yan etkisi var ve bölgeden ayrıldıktan sonra 4 hafta almaya devam etmek gerekiyor.  Malaron'sa daha az yan etkili, seyahatten sonra sadece 7 gün almaya devam etmek lazım.  Yalnız Türkiye'de yokmuş, sıtma yaygın bölgelerde satılırmış.  Bu konuda da şu tavsiyeyi aldım: "Yanında 3 kutu Tetradox götür.  Yolda bulursan Malaron alırsın."  Çok mantıklı geldi bana da.

Bunlar Güney Amerika ve Güneydoğu Asya için gereken aşılar. Afrika'ya gidene Allah kolaylık versin, kevgire dönüyorlar herhalde.

Böyle alt alta yazınca bir kez daha bütün süreci sorguladım.

Yok, yok, korkacak bir şey yok. :)